Volgens de organisatoren hebben zaterdag bijna 200.000 mensen deelgenomen aan de Pride in Boedapest. Dat is een record voor de Pride-optocht in Hongarije, ondanks het verbod van de Hongaarse eerste minister Viktor Orbán.
“We schatten het aantal aanwezigen op 180.000 tot 200.000. Het is moeilijk om het exacte aantal te bepalen, omdat er nog nooit zoveel mensen naar de Pride in Boedapest zijn gekomen”, zei Viktoria Radvanyi, voorzitter van het evenement aan het Franse persagentschap AFP.
De groene burgemeester van Boedapest, Gergely Karacsony, was ook verheugd over de recordopkomst. “Bedankt Viktor Orban, voor het promoten van een tolerantere samenleving”, schreef hij ironisch op Facebook.
De Pride verliep uiteindelijk relatief rustig. Ondanks het verbod van de regering-Orban op het evenement greep de politie niet in.
Orban liet in maart in het Hongaarse parlement een wet goedkeuren die bijeenkomsten verbiedt waar “homoseksualiteit en geslachtsverandering” gepromoot zou worden bij minderjarigen. Dat verbod slaat onder meer op de Pride. Deelnemers kunnen boetes tot 500 euro slikken. De organisatoren riskeren zelfs een celstraf, maar zijn vastberaden om de straat op te gaan.
De organisatie rekende op meer dan 35.000 deelnemers, wat van deze Pride al de grootste zou maken sinds de oprichting ervan in de jaren negentig. Het werd dus een veelvoud.
Burgemeester Gergely Karacsony, een tegenstander van Orban, trok de organisatie van het evenement naar het lokale niveau, waardoor de organisatoren geen politievergunning nodig zouden hebben. “Vandaag behoort Boedapest tot Europa”, sprak Karacsony aan het begin van de optocht. “Bedankt aan iedereen die met ons meeleeft en gelooft dat een vrije stad ook anderen kan bevrijden.”
Tussen de tienduizenden mensen in de straten van Boedapest liepen ruim zestig Europarlementsleden, onder wie de Belgen Kathleen Van Brempt (Vooruit), Hilde Vautmans (Open Vld), Saskia Bricmont (Ecolo), Elio Di Rupo (PS) en Yvan Verougstraete (Les Engagés). Ook vanuit de federale en regionale parlementen in België trokken verscheidene politici naar Hongarije. Onder meer Groen en N-VA tekenden present.
Het offensief van Orban tegen de LGBTQ+-gemeenschap is niet nieuw. Het Pride-verbod borduurt verder op de zogenaamde kinderbeschermingswet die de Hongaarse regering in 2021 heeft gestemd. Die moet minderjarigen onder meer afschermen van content of afbeeldingen die te maken hebben met geslachtsverandering of homoseksualiteit.
Een tegenbetoging werd wel toegelaten. Rechtsextremistische betogers bezetten verschillende bruggen, waaronder zeker één brug op het parcours van de Pride. Ook op andere plaatsen verzamelden tegenbetogers en werd gevreesd voor provocatie. “Het parcours werd omgeleid omdat een tegenbetoging de weg versperde”, vertelde Vlaams Parlementslid Bram Jaques (Groen), die meeliep. “De politie houdt de tegenbetogers in laagjes van de Pride weg.”
De Hongaarse regering houdt vol dat de optocht verboden is. “De juridische situatie is duidelijk. De Pride is een door de wet verboden bijeenkomst”, zo schreef minister van Justitie Bence Tuzson deze week in een brief aan de ambassades van verscheidene EU-lidstaten. “Zorgt u er alstublieft voor dat uw personeel en collega’s naar behoren worden geïnformeerd over deze feiten, in het belang van de duidelijkheid.”
De brief was een reactie op de steunbetuiging die de ambassadeurs van van de betrokken lidstaten en een aantal andere landen de wereld hadden ingestuurd. De Pride “is een symbool van veerkracht en vooruitgang, en weerspiegelt de vitale rol van LGBTIQ+-personen in de verdere ontwikkeling van de democratie”, betoogden ze. Italië, Kroatië, Slovakije, Roemenië en Bulgarije sloten zich niet aan bij het initiatief.
Ook vanuit de federale en regionale parlementen in België trokken er verscheidene politici naar Hongarije. Onder meer Groen en N-VA tekenen present. “Ik noem mijzelf een conservatief, zij het een liberale, en rechts. Net daarom ga ik: hier staan Europese kernwaarden, basisvrijheden en de liberaal-democratische rechtsstaat in zijn fundamenten op het spel”, legde Brussels N-VA-fractieleider Gilles Verstraeten uit.
Het offensief van Orban tegen de LGBTQ+-gemeenschap is niet nieuw. Het Pride-verbod borduurt verder op de zogenaamde kinderbeschermingswet die de Hongaarse regering in 2021 had gestemd en die minderjarigen moet afschermen van content of afbeeldingen van een genderidentiteit of -expressie die niet overeenkomt met het geslacht bij geboorte, van geslachtsverandering of van homoseksualiteit.
De Commissie bestrijdt de wet bij het Europese Hof van Justitie. Die moet haar arrest nog vellen, maar de advocaat-generaal argumenteerde begin deze maand alvast in zijn juridisch advies dat Hongarije artikel 2 van het Europese verdrag schendt. Dat artikel bevat de kernwaarden waarop de EU is gebouwd, zoals de eerbied voor menselijke waardigheid, gelijkheid en de eerbiediging van de mensenrechten. Het zou de eerste keer zijn dat een lidstaat wordt veroordeeld voor het overtreden van deze waarden.